Δεύτερη μέρα στην Πελοπόννησο και πρωινό ξύπνημα στο Κιάτο από όπου θα ξεκινήσει η σημερινή μας εξόρμηση για να γνωρίσουμε τα Καλάβρυτα και την γύρω περιοχή. Ξεκινώντας από την εθνική οδό Αθηνών-Πατρών στρίψαμε στην έξοδο για Διακοφτό, έχοντας σύμμαχο έναν υπέροχο φθινοπωρινό καιρό, για να ανέβουμε στο όρος Χελμός ή Αροάνια και να φθάσουμε στον τελικό μας προορισμό τα Καλάβρυτα.
(έξοδος Διακοφτό (Πούντα) μέχρι τα Καλάβρυτα 32 χλμ)
(έξοδος Διακοφτό (Πούντα) μέχρι τα Καλάβρυτα 32 χλμ)
Μια υπεροχή διαδρομή σε καλό οδικό δίκτυο, μέσα στην φύση και με κάμποσες στροφούλες που όμως δεν ενοχλούν γιατί σε αποζημιώνει η θέα.
Τα Καλάβρυτα γεωγραφικά ανήκουν στον Νομό Αχαΐας και θα τα βρείτε σε ύψος 735 μέτρων, στα Αροάνια Όρη.
Καλάβρυτα σημαίνει Καλά νερά, καλές βρύσες χάρη στις πηγές και τα τρεχούμενα νερά που βρίσκονται στην πόλη και την γύρω περιοχή.
Ο Δήμος Καλαβρύτων απαριθμεί σύμφωνα με την απογραφή του 2011 περίπου 11.045 κατοίκους ενώ η κωμόπολη των Καλαβρύτων απαριθμεί 1.674 μόνιμους κατοίκους.
Γνωστά τα Καλάβρυτα από τα σχολικά μας χρόνια, αφού μάθαμε από το μάθημα της Ιστορίας ότι εδώ, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός σήκωσε το λάβαρο της ελευθερίας και ξεκίνησε η επανάσταση για την απελευθέρωση από τους Τούρκους αλλά γνωστά και από την νεότερη ιστορία για την "σφαγή των Καλαβρύτων" όταν το 1943 οι Γερμανοί σκότωσαν όλους τους άνδρες του χωριού και στην συνεχεία το έκαψαν.
Σ αυτόν τον ιστορικό και μαρτυρικό τόπο και στην γύρω περιοχή, θα περιηγηθούμε σήμερα για να τον γνωρίσουμε καλύτερα. Για να δούμε όμως τι μπορεί να δει και να κάνει κάποιος, όταν τον επισκεφτεί.
ΤΙ ΝΑ ΔΕΙΣ ΣΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ
Φθάνοντας στο χωριό θα συναντήσεις τον πασίγνωστο οδοντωτό των Καλαβρύτων. Πρόκειται για τα γνωστά βαγόνια τρένου που έχουν "δόντια" στις ρόδες τους έτσι ώστε να τα βοηθούν να σκαρφαλώνουν σε περιοχές με μεγάλες κλίσεις. Επειδή τα δρομολόγια είναι συγκεκριμένα και υπήρχε ήδη αρκετός κόσμος που περίμενε για να ανεβεί στο Μέγα Σπήλαιο αποφασίσαμε να συνεχίσουμε με το αυτοκίνητο για να φθάσουμε ως εκεί, μια απόσταση 10 χλμ.
Η οδηγός μας, η Μαργαρίτα που ξέρει καλά την περιοχή, μας υποσχέθηκε ότι την επόμενη φορά που θα έρθουμε, θα κάνουμε μια μεγαλύτερη διαδρομή (22 χλμ) με τον οδοντωτό που ξεκινάει από το Διακοπτό και φτάνει στα Καλάβρυτα ενώ θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε και μια υπέροχη διαδρομή που περνά μέσα από το φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού.
Φτάνοντας στον προαύλιο χώρο του Μέγα Σπηλαίου ή της Ιεράς Μονής της Θεοτόκου του Μεγάλου Σπηλαίου, αφήσαμε το αυτοκίνητο και αρχίσαμε να ανεβαίνουμε τα σκαλιά, εντυπωσιασμένοι από την μεγαλοπρέπεια του μοναστηριού που είναι κτισμένο μέσα σε τεράστια βράχια.
Το μοναστήρι κτίστηκε το 362 μ.χ. από τους μοναχούς Συμεών και Θεόδωρο και σήμερα μπορείς να επισκεφθείς εκτός από τον Ναό της Θεοτόκου και πολλά ακόμη παρεκκλήσια αφιερωμένα στην Αγία Αικατερίνη, στον Όσιο Λουκά του Στειριώτου και στους Αγίους Ταξιάρχες. Επίσης υπάρχει το παρεκκλήσι της Αγίας Ευφροσύνης ενώ πιο ψηλά και στην κορυφή των βράχων υπάρχουν δύο πύργοι και τα παρεκκλήσια της Αναλήψεως και του Απ. Λουκά.
Η σημερινή μορφή του μοναστηριού σχεδιάστηκε από τον καθηγητή Ορλάνδο, μετά την καταστροφική φωτιά του 1934 και αποτελείται από 8 ορόφους, πρόκειται για μια επιβλητική κατασκευή που μπορεί να μην παραπέμπει στα γνωστά μοναστήρια προκαλεί όμως στον επισκέπτη δέος όπως το αντικρίζει χτισμένο μέσα στον βράχο.
Ο κεντρικός ναός, το καθολικό, ο Ναός της Θεοτόκου βρίσκεται στον τρίτο όροφο και εδώ φυλάσσεται και μπορεί να προσκυνήσει ο επισκέπτης τη ιερή εικόνα της Παναγίας της Σπηλαιώτισσας. Πρόκειται για μια εικόνα που παριστά την Παναγία με το βρέφος στα χέρια της. Η εικόνα είναι φτιαγμένη με κερί και μαστίχα, με αρκετά χρώματά και χρυσές διακοσμήσεις, που μέρος τους καταστράφηκε και καπνίστηκε από τις φωτιές. Φτιάχτηκε από τα χέρια του Ευαγγελιστή Λουκά, που έζησε στο σπήλαιο και έγραψε το 3ο Ευαγγέλιο. Η εικόνα είναι η αρχαιότερη εικόνα της Παναγίας στην Ελλάδα και στον κόσμο και μάλλον η πιο παλιά εικόνα της Ορθοδοξίας. Πλήθη κόσμου έρχονται μέχρι εδώ να την προσκυνήσουν, κάτι που διαπιστώσαμε και εμείς, λόγω του πλήθους ανθρώπων, αυτοκίνητων και λεωφορείων που συναντήσαμε.
Ο ναός της Θεοτόκου, είναι σκαμμένος στον βράχο είναι βυζαντινού ρυθμού σταυροειδής μετά τρούλου, έχει 2 νάρθηκες, υπέροχο ξύλινο τέμπλο, μάρμαρο στα πατώματα και υπέροχες τοιχογραφίες, έργο του ιερέα Μανουήλ Ανδρόνου.
Να επισκεφτείτε το κοίλωμα του βράχου όπου βρέθηκε η εικόνα και εδώ έζησε ο ευαγγελιστής Λουκάς. Υπάρχει αναπαράσταση της ευρέσεως της Αγίας εικόνας όπου η Ευφροσύνη (αγία) οδήγησε τους μοναχούς για να τους αποκαλύψει την εικόνα που βρήκε με την βοήθεια της Παναγίας, στα όνειρά της. Η Ευφροσύνη χτύπησε τον βράχο και έτρεξε νερό, ακόμη και σήμερα υπάρχει η πηγή, το αγίασμα, κατόπιν τους έδειξε την κρυμμένη εικόνα πίσω από πυκνούς θάμνους και κισσούς. Στην προσπάθειά τους οι μοναχοί να φτάσουν στην εικόνα έβαλαν φωτιά για να καούν οι θάμνοι, όμως τότε πετάχτηκε ένα μεγάλο φίδι μπροστά τους, απειλώντας τους. Με έκπληξη τους, είδαν μια αστραπή από την εικόνα της Παναγίας να το σκοτώνει. Έτσι κατάφεραν να έρθουν κοντά στην εικόνα και να ανακαλύψουν την Αγία Τράπεζα όπου έγραψε και ζωγράφιζε ο ευαγγελιστής Λουκάς.
Φυσικά δεν θα φύγετε από εδώ αν δεν επισκεφτείτε το Μουσείο της Μονής όπου υπάρχουν πολλά ιερά και εθνικά κειμήλια, να δείτε. Χειρόγραφα, εικόνες , χαλκογραφίες, λάβαρα, ιερά σκεύη και αντικείμενα, στολές και ιερατικά άμφια, τέμπλα και πολλά άλλα. Το μουσείο στην σημερινή του μορφή ανακαινίστηκε χάρη στους αδελφούς Αδραβιδιώτη και εγκαινιάστηκε την 14 Αυγούστου του 2013 από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο.
Κάντε μια βόλτα από το κατάστημα όπου πωλούνται τοπικά προϊόντα και άλλα εκκλησιαστικά είδη, από εκεί πήρα και το βιβλιαράκι με την ιστορία της μόνης, από το οποίο άντλησα μέρος των πληροφοριών που σας ανέφερα πιο πάνω.
Σας δίνω τα και τηλέφωνα σε περίπτωση που θέλετε να συνεννοηθείτε για την επίσκεψη σας, IEPA MONH MEΓAΛOY ΣΠHΛAIOY
Ωράριο Επισκέψεων: όλη την ημέρα εκτός 13.00-14.00 κατά το θερινό ωράριο.
THΛ.: 26920 22401-23130
FAX: 26920 23035
Κοντά στην μονή, σ ένα ύψωμα υπάρχει ένας πέτρινος άσπρος σταυρός, στην μνήμη των 22 μοναχών που οι Γερμανοί την 12-12-1943, πέταξαν στον γκρεμό, καταστρέφοντας και λεηλατώντας την Μονή. Ήταν την επόμενη μέρα του ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων.
Φτάνοντας στον προαύλιο χώρο του Μέγα Σπηλαίου ή της Ιεράς Μονής της Θεοτόκου του Μεγάλου Σπηλαίου, αφήσαμε το αυτοκίνητο και αρχίσαμε να ανεβαίνουμε τα σκαλιά, εντυπωσιασμένοι από την μεγαλοπρέπεια του μοναστηριού που είναι κτισμένο μέσα σε τεράστια βράχια.
Σύμφωνα με πληροφορίες που συνέλεξα το μοναστήρι, είναι κτισμένο σε ύψος 924 μέτρων, στη σπηλιά ενός τεράστιου βράχου, βάθους 30 μέτρων, ύψους 60 μέτρων και πλάτους 60 μέτρων, έχει 80 κελιά και γιορτάζει τον 15-Αύγουστο, ημέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Το μοναστήρι έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά την διάρκεια της Επανάστασης του 1821 ενώ έχει καταστραφεί από πυρκαγιές το 840, το 1400, το 1640 και το 1934 όμως σαν από θαύμα η Αγία εικόνα της Θεοτόκου που βρέθηκε στο κοίλωμα της σπηλιάς από μια βοσκοπούλα, την Ευφροσύνη, εκεί οπού σήμερα υπάρχει η πηγή (αγίασμα) , διασώθηκε!
Το μοναστήρι έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά την διάρκεια της Επανάστασης του 1821 ενώ έχει καταστραφεί από πυρκαγιές το 840, το 1400, το 1640 και το 1934 όμως σαν από θαύμα η Αγία εικόνα της Θεοτόκου που βρέθηκε στο κοίλωμα της σπηλιάς από μια βοσκοπούλα, την Ευφροσύνη, εκεί οπού σήμερα υπάρχει η πηγή (αγίασμα) , διασώθηκε!
Η σημερινή μορφή του μοναστηριού σχεδιάστηκε από τον καθηγητή Ορλάνδο, μετά την καταστροφική φωτιά του 1934 και αποτελείται από 8 ορόφους, πρόκειται για μια επιβλητική κατασκευή που μπορεί να μην παραπέμπει στα γνωστά μοναστήρια προκαλεί όμως στον επισκέπτη δέος όπως το αντικρίζει χτισμένο μέσα στον βράχο.
Ο κεντρικός ναός, το καθολικό, ο Ναός της Θεοτόκου βρίσκεται στον τρίτο όροφο και εδώ φυλάσσεται και μπορεί να προσκυνήσει ο επισκέπτης τη ιερή εικόνα της Παναγίας της Σπηλαιώτισσας. Πρόκειται για μια εικόνα που παριστά την Παναγία με το βρέφος στα χέρια της. Η εικόνα είναι φτιαγμένη με κερί και μαστίχα, με αρκετά χρώματά και χρυσές διακοσμήσεις, που μέρος τους καταστράφηκε και καπνίστηκε από τις φωτιές. Φτιάχτηκε από τα χέρια του Ευαγγελιστή Λουκά, που έζησε στο σπήλαιο και έγραψε το 3ο Ευαγγέλιο. Η εικόνα είναι η αρχαιότερη εικόνα της Παναγίας στην Ελλάδα και στον κόσμο και μάλλον η πιο παλιά εικόνα της Ορθοδοξίας. Πλήθη κόσμου έρχονται μέχρι εδώ να την προσκυνήσουν, κάτι που διαπιστώσαμε και εμείς, λόγω του πλήθους ανθρώπων, αυτοκίνητων και λεωφορείων που συναντήσαμε.
Ο ναός της Θεοτόκου, είναι σκαμμένος στον βράχο είναι βυζαντινού ρυθμού σταυροειδής μετά τρούλου, έχει 2 νάρθηκες, υπέροχο ξύλινο τέμπλο, μάρμαρο στα πατώματα και υπέροχες τοιχογραφίες, έργο του ιερέα Μανουήλ Ανδρόνου.
Να επισκεφτείτε το κοίλωμα του βράχου όπου βρέθηκε η εικόνα και εδώ έζησε ο ευαγγελιστής Λουκάς. Υπάρχει αναπαράσταση της ευρέσεως της Αγίας εικόνας όπου η Ευφροσύνη (αγία) οδήγησε τους μοναχούς για να τους αποκαλύψει την εικόνα που βρήκε με την βοήθεια της Παναγίας, στα όνειρά της. Η Ευφροσύνη χτύπησε τον βράχο και έτρεξε νερό, ακόμη και σήμερα υπάρχει η πηγή, το αγίασμα, κατόπιν τους έδειξε την κρυμμένη εικόνα πίσω από πυκνούς θάμνους και κισσούς. Στην προσπάθειά τους οι μοναχοί να φτάσουν στην εικόνα έβαλαν φωτιά για να καούν οι θάμνοι, όμως τότε πετάχτηκε ένα μεγάλο φίδι μπροστά τους, απειλώντας τους. Με έκπληξη τους, είδαν μια αστραπή από την εικόνα της Παναγίας να το σκοτώνει. Έτσι κατάφεραν να έρθουν κοντά στην εικόνα και να ανακαλύψουν την Αγία Τράπεζα όπου έγραψε και ζωγράφιζε ο ευαγγελιστής Λουκάς.
Κάντε μια βόλτα από το κατάστημα όπου πωλούνται τοπικά προϊόντα και άλλα εκκλησιαστικά είδη, από εκεί πήρα και το βιβλιαράκι με την ιστορία της μόνης, από το οποίο άντλησα μέρος των πληροφοριών που σας ανέφερα πιο πάνω.
Σας δίνω τα και τηλέφωνα σε περίπτωση που θέλετε να συνεννοηθείτε για την επίσκεψη σας, IEPA MONH MEΓAΛOY ΣΠHΛAIOY
Ωράριο Επισκέψεων: όλη την ημέρα εκτός 13.00-14.00 κατά το θερινό ωράριο.
THΛ.: 26920 22401-23130
FAX: 26920 23035
Επιστροφή στο χωριό και συνεχίζουμε για να βρούμε σε απόσταση 5 χλμ την Μονή της Αγίας Λαύρας.
Μέσα από μια όμορφη, ορεινή διαδρομή βρεθήκαμε σε ύψος 933 μέτρων για να επισκεφτούμε την Μονή της Αγίας Λαύρας, ένα ιστορικό μοναστήρι που σύμφωνα με την παράδοση από εδώ ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση του 1821, με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό να σηκώνει το λάβαρο της Επανάστασης και τους αγωνιστές να δίνουν τον όρκο για την Ελευθερία, στις 18-3-1821.
Το πρώτο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας ιδρύθηκε από τον μοναχό Ευγένιο, το 961 μ.Χ. στη θέση Παλαιομονάστηρο, εδώ μεταφέρθηκε το 1689 όταν ένας Καλαβρυτηνός ράπτης, ονόματι Ιωάννης, απογοητευμένος από τις απιστίες της συζύγου του, αποφάσισε να αφήσει τα εγκόσμια και να ξαναχτίσει τη μονή της Αγίας Λαύρας, που ήδη είχε καεί το 1585.
Ξεκινήστε την περιήγησή σας, από το άγαλμα του Παλαιών Πατρών Γερμανού και συνεχίστε να δείτε το ιστορικό καθολικό της μονής, μια βασιλική μετά τρούλου αναστηλωμένη το 1950 ενώ έργα αποκατάστασης και βελτίωσης γίνονται και σήμερα, αφού οι Γερμανοί την έκαψαν στις 14 Δεκεμβρίου του 1943 και εκτέλεσαν δίπλα στον ιστορικό πλάτανο που βρίσκεται στον προαύλιο χώρο όσους μοναχούς δεν είχαν εγκαταλείψει το μοναστήρι.
Ο πλάτανος έχει ύψος 30 μέτρα περίπου και διάμετρο στη βάση του δένδρου περίπου 2 μέτρα. Κάτω από αυτόν τον πλάτανο όπως αναφέρεται στην πινακίδα που υπάρχει στο δένδρο, έδωσαν τον όρκο οι αγωνιστές αφού έκαναν δέηση και ύψωσαν το ιερό λάβαρο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ,το οποίο χρησίμευε ως παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης και απ εδώ ξεκίνησαν για την κατάληψη των Καλαβρύτων, στις 21 Μαρτίου του 1821.
Συνεχίστε την περιήγησή σας στην σημερινή μονή της Αγίας Λαύρας, επισκεφτείτε την εκκλησία και δείτε το ιερό λάβαρο της ορκωμοσίας την πρώτη δηλαδή σημαία του ελληνικού έθνους που βρίσκεται μαζί με τα όπλα των αγωνιστών του 1821 και άλλα ιερά κειμήλια.
Παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής για το μαρτυρικό χωριό, το οποίο σήμερα σφύζει από ζωή αφού οι ντόπιοι και οι τουρίστες κάθονται στα καφέ της πλατείας και κάνουν βόλτες στα πλακόστρωτα πεζοδρομημένα δρομάκια του κέντρου που είναι γεμάτα με ταβέρνες καφέ και καταστήματα με τοπικά προϊόντα και σουβενίρ.
Η ιστορία των Καλαβρύτων ξεκινάει από παλιά άλλα τώρα θα σταθώ στα Καλάβρυτα που ξαναχτίστηκαν και αναγεννήθηκαν μέσα από τα ερείπια, τις στάχτες και τον πόνο των ανθρώπων που κατάφεραν να σωθούν και να επιζήσουν από τα ναζιστικά αντίποινα κατά την διάρκεια της κατοχής και πιο συγκεκριμένα από την φρικιαστική εκείνη ημέρα στις 13 Δεκέμβρη του 1943, τότε που ο γερμανικός στρατός εκτέλεσε σχεδόν όλους τους άνδρες του χωριού, πάνω από 12 χρονών, λεηλάτησε και έκαψε ολοσχερώς τα σπίτια και την πόλη. Για την ιστορία, εκείνη η μαρτυρική σφαγή άφησε τουλάχιστον 800 ανθρώπους νεκρούς, ένα ολόκληρο χωριό κατεστραμμένο, χωρίς ανδρικό πληθυσμό, πολλές γυναίκες ατιμασμένες και χήρες, πολλά παιδιά ορφανά και πολλούς ανθρώπους μόνους και με σωματικές αλλά κυρίως πληγές στην ψυχή.
Όμως επειδή ο άνθρωπος έχει τεράστια ψυχικά αποθέματα, έτσι και εδώ με την πάροδο των χρόνων το χωριό ξανά φτιάχτηκε, οι άνθρωποι ξαναβρήκαν τους ρυθμούς τους και έμαθαν να ζουν με τις αναμνήσεις τους άλλα κοιτάζοντας μπροστά και έτσι σήμερα αποτελεί τουριστικό πόλο έλξης, από όπου ξεκινούν οι περιηγήσεις για τα ιστορικά, τα θρησκευτικά, και τουριστικά σημεία της περιοχής, για τις εξορμήσεις στα όμορφα χωριά και φυσικά τοπία της περιοχής αλλά και για τις δράσεις σε σπορ βουνού, πεζοπορία, σκι, mountain bike κ.α.
Επίσκεψη στον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Καλαβρύτων που ξαναχτίστηκε το 1946. Παρατηρήστε τα δύο ρολόγια που υπάρχουν στα κωδωνοστάσια, στο αριστερό κωδωνοστάσιο το ρολόι είναι σταματημένο στην ώρα της ναζιστικής θηριωδίας ενώ στο δεξί κωδωνοστάσιο, μετράει τον χρόνο από την απελευθέρωση.
Στο χωριό μπορείτε να επισκεφτείτε το Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, που στεγάζεται στο παλιό πέτρινο δημοτικό σχολείο της πόλης και μπορείς να δεις φωτογραφίες, χάρτες, αντικείμενα και υλικό σχετικό με την ιστορία του Ολοκαυτώματος, της φονικής εκείνης ημέρας, την 13-12-1943 που βύθισε το χωριό στο πένθος. Στο προαύλιο του σχολείου συγκέντρωσαν οι Γερμανοί τους κάτοικους και τους χώρισαν σε άνδρες και γυναικόπαιδα προκειμένου στην συνέχεια να εκτελέσουν τους άνδρες στον λόφο Καπή και να φυλακίσουν τους υπολοίπους στο εσωτερικό του σχολείου το οποίο στην συνέχεια πυρπόλησαν. Ευτυχώς οι περισσότεροι κατάφεραν να δραπετεύσουν και σώθηκαν. Από το 1950 λειτούργησε πάλι σαν σχολείο ενώ από το 2005 και μετά λειτουργεί ως μουσείο.
( περισσότερες πληροφορίες για την επίσκεψή σας στο μουσείο δείτε εδώ https://www.dmko.gr/episkepsi/ )
Μια βόλτα στην πλατεία του χωριού είναι απαραίτητη, εκτός από τα καφέ και τα εστιατόρια ρίξτε μια ματιά για να δείτε τις προτομές των καπεταναίων (Ανδρέας Ζαΐμης, Αθανάσιος και Νικόλαος Πετμεζάς και άλλοι) που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της περιοχής, συνεχίστε την βόλτα στον πεζόδρομο.
Η βόλτα στον πεζόδρομο είναι η αφορμή για να αγοράσετε κυρίως τοπικά προϊόντα από τα οποία ξεχώρισα και αγόρασα τοπικό μέλι Χελμού, χειροποίητα ζυμαρικά αλλά και όσπρια καθώς και λουκάνικα αγριόχοιρου που μου έκλειναν το μάτι από την βιτρίνα του κρεοπωλείου που ήταν κρεμασμένα, θα σας εξομολογηθώ ότι όταν τα έψησα διαπίστωσα ότι ήταν από τα πιο ωραία λουκάνικα που έχω φάει.
Είχα ακούσει για το τοπικό έδεσμα της ροδοζάχαρης και έτσι δεν υπήρχε περίπτωση να μην επισκεφτώ ένα ζαχαροπλαστείο για να δοκιμάσω αλλά και να αγοράσω γλυκό ροδοζάχαρη στην ουσία είναι μαρμελάδα τριαντάφυλλο που σπάνια την βρίσκω στην πόλη μου αλλά και λικέρ ροδοζάχαρη.
Πριν ξεκινήσουμε για την επίσκεψη μας στο μνημείο των εκτελεσθέντων της 13ης Δεκεμβρίου 1943 λίγο έξω από την πόλη, σταματάμε σε ένα φούρνο για να πάρουμε χωριάτικο ψωμί και στο κατάστημα του συνεταιρισμού για να εφοδιαστούμε τοπικά τυριά και σταφίδες. Από εδώ αγοράζω και το τοπικό τυρί τσαλαφούτι που δεν έχω ξανα δοκιμάσει, ένα μαλακό-κρεμώδες τυρί συνήθως από πρόβειο γάλα, που μπορείς να το αλείψεις στο ψωμί για να το φας και είναι υπέροχο. Είναι περιττό να σας πω ότι το φρέσκο ζεστό ψωμάκι και το τσαλαφούτι καταναλώθηκαν λίγο έξω άπω το χωριό, επάνω στο παρμπρίζ του αυτοκίνητου σε υπαίθριο πικ νικ....και δεν έφτασαν ποτέ στο ψυγείο του σπιτιού μου, όσο για τα υπόλοιπα τυριά τοποθετήθηκαν στο φορητό ψυγείο που πάντα συνοδεύει τις εξορμήσεις μας στην ελληνική ύπαιθρο και έφτασαν σώα και ασφαλή στο σπίτι μας.
Δεν παρέλειψα να πάρω τις διάσημες κορινθιακές σταφίδες μαύρες και ξανθές, αλλά και σε μια πιο μοντέρνα εκδοχή, mix σταφίδες με εσπεριδοειδή, ένας τέλειος συνδυασμός με ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό.
ΤΟΠΟΣ ΘΥΣΙΑΣ-ΛΟΦΟΣ ΚΑΠΗ
Συνεχίζουμε με το αυτοκίνητο λίγο έξω από την πόλη, μια απόσταση ούτε ενός χιλιόμετρου, ανεβαίνοντας προς το χιονοδρομικό κέντρο και φτάνουμε στον Λόφο Καπή, στον πιο μαρτυρικό τόπο όπου έγινε η εκτέλεση του ανδρικού πληθυσμού των Καλαβρύτων. Ένα επιβλητικό μνημείο που σε γυρίζει χρόνια πίσω και ξυπνά άσχημες αναμνήσεις ακομη και αν δεν έχεις σχέση με την περιοχή. Τόπος θυσίας για 800 Ελληνες άνδρες και έφηβους που έπεσαν θύματα ενός βάναυσου πολέμου, από τους Γερμανούς κατακτητές της χώρας μας, την 13-12-1943, σε αντίποινα για την εκτέλεση αιχμαλώτων Γερμανών στρατιωτών, από τον ΕΛΑΣ . Ένας ιερός τόπος που έρχεσαι για να αποτιμήσεις φόρο τιμής και να προσευχηθείς για αυτούς τους ανθρώπους που έπεσαν ηρωικά, στις μέρες της σύγχρονης ιστορίας μας.
Kυριαρχούν ο μεγάλος λευκός σταυρός στον λόφο και οι επιγραφές με τα αντιπολεμικά μηνύματα αλλά και οι μεγάλες μαρμάρινες πλάκες δεξιά και αριστερά όπου αναγράφονται τα ονόματα αυτών που έπεσαν ηρωικά εκεινη την μέρα. Λέγεται ότι επέζησαν 13 άτομα ανάμεσα στα άψυχα πτώματα και είναι αυτοί που εξιστόρησαν τα γεγονότα. Στο βάθος υπάρχει μια κατακόμβη με αναμμένα καντήλια, προς τιμή των εκτελεσθέντων.
Απ έξω δεσπόζει το πέτρινο γλυπτό της πονεμένης μάνας, έργο της γλύπτριας Άννας Βαφία. Έχει συμβολικό χαρακτήρα για τις γυναίκες ηρωίδες των Καλαβρύτων τη Μάνα, την αδελφή, τη γιαγιά, την κόρη που επέζησαν και αγωνίστηκαν να ξαναστήσουν την ολοσχερώς κατεστραμμένη πόλη τους. Σύμβολο της πόλης η μάνα!
Μέσα από μια όμορφη, ορεινή διαδρομή βρεθήκαμε σε ύψος 933 μέτρων για να επισκεφτούμε την Μονή της Αγίας Λαύρας, ένα ιστορικό μοναστήρι που σύμφωνα με την παράδοση από εδώ ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση του 1821, με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό να σηκώνει το λάβαρο της Επανάστασης και τους αγωνιστές να δίνουν τον όρκο για την Ελευθερία, στις 18-3-1821.
Το πρώτο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας ιδρύθηκε από τον μοναχό Ευγένιο, το 961 μ.Χ. στη θέση Παλαιομονάστηρο, εδώ μεταφέρθηκε το 1689 όταν ένας Καλαβρυτηνός ράπτης, ονόματι Ιωάννης, απογοητευμένος από τις απιστίες της συζύγου του, αποφάσισε να αφήσει τα εγκόσμια και να ξαναχτίσει τη μονή της Αγίας Λαύρας, που ήδη είχε καεί το 1585.
Ξεκινήστε την περιήγησή σας, από το άγαλμα του Παλαιών Πατρών Γερμανού και συνεχίστε να δείτε το ιστορικό καθολικό της μονής, μια βασιλική μετά τρούλου αναστηλωμένη το 1950 ενώ έργα αποκατάστασης και βελτίωσης γίνονται και σήμερα, αφού οι Γερμανοί την έκαψαν στις 14 Δεκεμβρίου του 1943 και εκτέλεσαν δίπλα στον ιστορικό πλάτανο που βρίσκεται στον προαύλιο χώρο όσους μοναχούς δεν είχαν εγκαταλείψει το μοναστήρι.
Ο πλάτανος έχει ύψος 30 μέτρα περίπου και διάμετρο στη βάση του δένδρου περίπου 2 μέτρα. Κάτω από αυτόν τον πλάτανο όπως αναφέρεται στην πινακίδα που υπάρχει στο δένδρο, έδωσαν τον όρκο οι αγωνιστές αφού έκαναν δέηση και ύψωσαν το ιερό λάβαρο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ,το οποίο χρησίμευε ως παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης και απ εδώ ξεκίνησαν για την κατάληψη των Καλαβρύτων, στις 21 Μαρτίου του 1821.
Συνεχίστε την περιήγησή σας στην σημερινή μονή της Αγίας Λαύρας, επισκεφτείτε την εκκλησία και δείτε το ιερό λάβαρο της ορκωμοσίας την πρώτη δηλαδή σημαία του ελληνικού έθνους που βρίσκεται μαζί με τα όπλα των αγωνιστών του 1821 και άλλα ιερά κειμήλια.
Παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής για το μαρτυρικό χωριό, το οποίο σήμερα σφύζει από ζωή αφού οι ντόπιοι και οι τουρίστες κάθονται στα καφέ της πλατείας και κάνουν βόλτες στα πλακόστρωτα πεζοδρομημένα δρομάκια του κέντρου που είναι γεμάτα με ταβέρνες καφέ και καταστήματα με τοπικά προϊόντα και σουβενίρ.
Η ιστορία των Καλαβρύτων ξεκινάει από παλιά άλλα τώρα θα σταθώ στα Καλάβρυτα που ξαναχτίστηκαν και αναγεννήθηκαν μέσα από τα ερείπια, τις στάχτες και τον πόνο των ανθρώπων που κατάφεραν να σωθούν και να επιζήσουν από τα ναζιστικά αντίποινα κατά την διάρκεια της κατοχής και πιο συγκεκριμένα από την φρικιαστική εκείνη ημέρα στις 13 Δεκέμβρη του 1943, τότε που ο γερμανικός στρατός εκτέλεσε σχεδόν όλους τους άνδρες του χωριού, πάνω από 12 χρονών, λεηλάτησε και έκαψε ολοσχερώς τα σπίτια και την πόλη. Για την ιστορία, εκείνη η μαρτυρική σφαγή άφησε τουλάχιστον 800 ανθρώπους νεκρούς, ένα ολόκληρο χωριό κατεστραμμένο, χωρίς ανδρικό πληθυσμό, πολλές γυναίκες ατιμασμένες και χήρες, πολλά παιδιά ορφανά και πολλούς ανθρώπους μόνους και με σωματικές αλλά κυρίως πληγές στην ψυχή.
Όμως επειδή ο άνθρωπος έχει τεράστια ψυχικά αποθέματα, έτσι και εδώ με την πάροδο των χρόνων το χωριό ξανά φτιάχτηκε, οι άνθρωποι ξαναβρήκαν τους ρυθμούς τους και έμαθαν να ζουν με τις αναμνήσεις τους άλλα κοιτάζοντας μπροστά και έτσι σήμερα αποτελεί τουριστικό πόλο έλξης, από όπου ξεκινούν οι περιηγήσεις για τα ιστορικά, τα θρησκευτικά, και τουριστικά σημεία της περιοχής, για τις εξορμήσεις στα όμορφα χωριά και φυσικά τοπία της περιοχής αλλά και για τις δράσεις σε σπορ βουνού, πεζοπορία, σκι, mountain bike κ.α.
Επίσκεψη στον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Καλαβρύτων που ξαναχτίστηκε το 1946. Παρατηρήστε τα δύο ρολόγια που υπάρχουν στα κωδωνοστάσια, στο αριστερό κωδωνοστάσιο το ρολόι είναι σταματημένο στην ώρα της ναζιστικής θηριωδίας ενώ στο δεξί κωδωνοστάσιο, μετράει τον χρόνο από την απελευθέρωση.
Στο χωριό μπορείτε να επισκεφτείτε το Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, που στεγάζεται στο παλιό πέτρινο δημοτικό σχολείο της πόλης και μπορείς να δεις φωτογραφίες, χάρτες, αντικείμενα και υλικό σχετικό με την ιστορία του Ολοκαυτώματος, της φονικής εκείνης ημέρας, την 13-12-1943 που βύθισε το χωριό στο πένθος. Στο προαύλιο του σχολείου συγκέντρωσαν οι Γερμανοί τους κάτοικους και τους χώρισαν σε άνδρες και γυναικόπαιδα προκειμένου στην συνέχεια να εκτελέσουν τους άνδρες στον λόφο Καπή και να φυλακίσουν τους υπολοίπους στο εσωτερικό του σχολείου το οποίο στην συνέχεια πυρπόλησαν. Ευτυχώς οι περισσότεροι κατάφεραν να δραπετεύσουν και σώθηκαν. Από το 1950 λειτούργησε πάλι σαν σχολείο ενώ από το 2005 και μετά λειτουργεί ως μουσείο.
( περισσότερες πληροφορίες για την επίσκεψή σας στο μουσείο δείτε εδώ https://www.dmko.gr/episkepsi/ )
Μια βόλτα στην πλατεία του χωριού είναι απαραίτητη, εκτός από τα καφέ και τα εστιατόρια ρίξτε μια ματιά για να δείτε τις προτομές των καπεταναίων (Ανδρέας Ζαΐμης, Αθανάσιος και Νικόλαος Πετμεζάς και άλλοι) που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της περιοχής, συνεχίστε την βόλτα στον πεζόδρομο.
Η βόλτα στον πεζόδρομο είναι η αφορμή για να αγοράσετε κυρίως τοπικά προϊόντα από τα οποία ξεχώρισα και αγόρασα τοπικό μέλι Χελμού, χειροποίητα ζυμαρικά αλλά και όσπρια καθώς και λουκάνικα αγριόχοιρου που μου έκλειναν το μάτι από την βιτρίνα του κρεοπωλείου που ήταν κρεμασμένα, θα σας εξομολογηθώ ότι όταν τα έψησα διαπίστωσα ότι ήταν από τα πιο ωραία λουκάνικα που έχω φάει.
Είχα ακούσει για το τοπικό έδεσμα της ροδοζάχαρης και έτσι δεν υπήρχε περίπτωση να μην επισκεφτώ ένα ζαχαροπλαστείο για να δοκιμάσω αλλά και να αγοράσω γλυκό ροδοζάχαρη στην ουσία είναι μαρμελάδα τριαντάφυλλο που σπάνια την βρίσκω στην πόλη μου αλλά και λικέρ ροδοζάχαρη.
Πριν ξεκινήσουμε για την επίσκεψη μας στο μνημείο των εκτελεσθέντων της 13ης Δεκεμβρίου 1943 λίγο έξω από την πόλη, σταματάμε σε ένα φούρνο για να πάρουμε χωριάτικο ψωμί και στο κατάστημα του συνεταιρισμού για να εφοδιαστούμε τοπικά τυριά και σταφίδες. Από εδώ αγοράζω και το τοπικό τυρί τσαλαφούτι που δεν έχω ξανα δοκιμάσει, ένα μαλακό-κρεμώδες τυρί συνήθως από πρόβειο γάλα, που μπορείς να το αλείψεις στο ψωμί για να το φας και είναι υπέροχο. Είναι περιττό να σας πω ότι το φρέσκο ζεστό ψωμάκι και το τσαλαφούτι καταναλώθηκαν λίγο έξω άπω το χωριό, επάνω στο παρμπρίζ του αυτοκίνητου σε υπαίθριο πικ νικ....και δεν έφτασαν ποτέ στο ψυγείο του σπιτιού μου, όσο για τα υπόλοιπα τυριά τοποθετήθηκαν στο φορητό ψυγείο που πάντα συνοδεύει τις εξορμήσεις μας στην ελληνική ύπαιθρο και έφτασαν σώα και ασφαλή στο σπίτι μας.
Δεν παρέλειψα να πάρω τις διάσημες κορινθιακές σταφίδες μαύρες και ξανθές, αλλά και σε μια πιο μοντέρνα εκδοχή, mix σταφίδες με εσπεριδοειδή, ένας τέλειος συνδυασμός με ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό.
ΤΟΠΟΣ ΘΥΣΙΑΣ-ΛΟΦΟΣ ΚΑΠΗ
Συνεχίζουμε με το αυτοκίνητο λίγο έξω από την πόλη, μια απόσταση ούτε ενός χιλιόμετρου, ανεβαίνοντας προς το χιονοδρομικό κέντρο και φτάνουμε στον Λόφο Καπή, στον πιο μαρτυρικό τόπο όπου έγινε η εκτέλεση του ανδρικού πληθυσμού των Καλαβρύτων. Ένα επιβλητικό μνημείο που σε γυρίζει χρόνια πίσω και ξυπνά άσχημες αναμνήσεις ακομη και αν δεν έχεις σχέση με την περιοχή. Τόπος θυσίας για 800 Ελληνες άνδρες και έφηβους που έπεσαν θύματα ενός βάναυσου πολέμου, από τους Γερμανούς κατακτητές της χώρας μας, την 13-12-1943, σε αντίποινα για την εκτέλεση αιχμαλώτων Γερμανών στρατιωτών, από τον ΕΛΑΣ . Ένας ιερός τόπος που έρχεσαι για να αποτιμήσεις φόρο τιμής και να προσευχηθείς για αυτούς τους ανθρώπους που έπεσαν ηρωικά, στις μέρες της σύγχρονης ιστορίας μας.
Kυριαρχούν ο μεγάλος λευκός σταυρός στον λόφο και οι επιγραφές με τα αντιπολεμικά μηνύματα αλλά και οι μεγάλες μαρμάρινες πλάκες δεξιά και αριστερά όπου αναγράφονται τα ονόματα αυτών που έπεσαν ηρωικά εκεινη την μέρα. Λέγεται ότι επέζησαν 13 άτομα ανάμεσα στα άψυχα πτώματα και είναι αυτοί που εξιστόρησαν τα γεγονότα. Στο βάθος υπάρχει μια κατακόμβη με αναμμένα καντήλια, προς τιμή των εκτελεσθέντων.
Απ έξω δεσπόζει το πέτρινο γλυπτό της πονεμένης μάνας, έργο της γλύπτριας Άννας Βαφία. Έχει συμβολικό χαρακτήρα για τις γυναίκες ηρωίδες των Καλαβρύτων τη Μάνα, την αδελφή, τη γιαγιά, την κόρη που επέζησαν και αγωνίστηκαν να ξαναστήσουν την ολοσχερώς κατεστραμμένη πόλη τους. Σύμβολο της πόλης η μάνα!
Κάθε χρόνο στις 13 Δεκέμβρη γίνεται το μνημόσυνο στον μητροπολιτικό ναό της πόλης και με την παρουσία των αρχών και πλήθους κόσμου, γίνεται πένθιμη πομπή μέχρι τον Τόπο Θυσίας, όπου τελείται επιμνημόσυνη δέηση και προσκλητήριο Πεσόντων και κατάθεση στεφάνων.
Μια τελευταία ματιά προς τα Καλάβρυτα από τον λόφο και ελαφρώς συγκινημένοι και προβληματισμένοι από ένα ακόμη μεγάλο έγκλημα πολέμου παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής και ευχόμαστε ποτέ ξανά να μην δούμε τέτοιες ημέρες.....
Μια τελευταία ματιά προς τα Καλάβρυτα από τον λόφο και ελαφρώς συγκινημένοι και προβληματισμένοι από ένα ακόμη μεγάλο έγκλημα πολέμου παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής και ευχόμαστε ποτέ ξανά να μην δούμε τέτοιες ημέρες.....
Γρήγορα όμως βρίσκουμε τους ρυθμούς μας και αποφασίζουμε επί τόπου να επισκεφτούμε ένα ακόμη θρησκευτικό προορισμό της περιοχής με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την Παναγία την Πλατανιώτισσα, η εκκλησία είναι κτισμένη μέσα στους κορμούς δένδρων και η ιστορία της συνδέεται με το Μέγα σπήλαιο και την εικόνα της Παναγίας, για την οποία όμως θα σας μιλήσω σε επόμενη ανάρτηση μας..
Διαβάστε και το ΠΑΜΕ ΟΡΕΙΝΗ ΚΟΡΙΝΘΙΑ (Α΄ΜΕΡΟΣ) ΛΙΜΝΗ ΔΟΞΑ - ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ εδώ https://maria-tsil.blogspot.com/2020/04/blog-post_6.html
Διαβάστε και το ΠΑΜΕ ΟΡΕΙΝΗ ΚΟΡΙΝΘΙΑ (Α΄ΜΕΡΟΣ) ΛΙΜΝΗ ΔΟΞΑ - ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ εδώ https://maria-tsil.blogspot.com/2020/04/blog-post_6.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου