Υπάρχουν κτίρια που φιλοξενούν τέχνη. Και υπάρχουν κι εκείνα που είναι τα ίδια τέχνη. Το Μουσείο Guggenheim Bilbao ανήκει στη δεύτερη κατηγορία, είναι ένα αρχιτεκτονικό θαύμα από τιτάνιο, γυαλί και πέτρα, που άλλαξε για πάντα όχι μόνο το τοπίο μιας πόλης, αλλά και τη μοίρα της.

Στις αρχές της δεκαετίας του "90, το περίφημο Ίδρυμα Solomon R. Guggenheim της Νέας Υόρκης, υπό τη διεύθυνση του Thomas Krens (Αμερικανού οραματιστή διευθυντή), αναζητούσε νέους ορίζοντες για την τέχνη. Πολλές πόλεις του κόσμου κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε αυτό το τολμηρό εγχείρημα, όμως καμία δεν αποδέχτηκε το ρίσκο.

Τότε, σχεδόν απρόσμενα, ήρθε η πρόταση από τη Χώρα των Βάσκων. Η τοπική κυβέρνηση, επιδιώκοντας να αναγεννήσει μια περιοχή που βυθιζόταν στην οικονομική παρακμή, προσέγγισε το Ίδρυμα και πρότεινε να ανεγερθεί εκεί το νέο μουσείο. Ήταν μια τολμηρή χειρονομία, ένα στοίχημα πως η τέχνη θα μπορούσε να γίνει ο καταλύτης για να αλλάξει μια ολόκληρη πόλη που δεν σταματούσε κανένας μέχρι τότε να την γνωρίσει.

Το γλυπτό-κτίριο του Frank Gehry

Το σχέδιο ανατέθηκε στον Καναδοαμερικανό αρχιτέκτονα Frank Gehry, γνωστό για τη φουτουριστική του προσέγγιση. Το αποτέλεσμα; Ένα αριστούργημα από κυματιστές επιφάνειες τιτανίου που μοιάζουν να αιωρούνται πάνω από τον ποταμό Nervión.
Η αρχιτεκτονική του δεν υπακούει σε ευθείες γραμμές, κάθε καμπύλη του είναι απρόβλεπτη, κάθε γωνία παίζει με το φως και την αντανάκλαση ανάλογα με τις ώρες της ημέρας και την διάθεση του καιρού. Το ίδιο το κτίριο μοιάζει με τεράστιο πλοίο, σύμβολο του παρελθόντος της πόλης, ως λιμάνι και ναυπηγικό κέντρο.

Όταν το μουσείο εγκαινιάστηκε το 1997, έγινε παγκόσμιο γεγονός. Οι επισκέπτες δεν ήξεραν αν έπρεπε πρώτα να κοιτάξουν τα έργα ή το ίδιο το κτίριο. Και κάπως έτσι γεννήθηκε το φαινόμενο που ονομάστηκε «Bilbao Effect» η δύναμη της πολιτιστικής αρχιτεκτονικής να μεταμορφώνει πόλεις και οικονομίες. 

Οι επισκέπτες, συχνά μένουν με την απορία, να κοιτάξουν πρώτα τα έργα ή το ίδιο το κτίριο; Κι εγώ είχα την ίδια απορία όταν αποφάσισα να το επισκεφτώ, είχα ακούσει ήδη πολλά από φίλους. Όταν έφτασα στο κτήριο και στην συνέχεια μπήκα μέσα, κατάλαβα πως το Guggenheim δεν είναι απλώς μουσείο, είναι μια κατηγόρια από μόνο του, ένας χώρος που σε οδηγεί, σε εκπλήσσει και σε αγκαλιάζει, σαν να περπατάς μέσα σε ένα γλυπτό που κινείται μαζί σου. Κάθε στροφή, κάθε ράμπα, κάθε καμπύλη σου αφηγείται μια ιστορία, και ξαφνικά συνειδητοποιείς ότι το κτίριο είναι τόσο έργο τέχνης όσο και τα έργα που φιλοξενεί.

Σας προτείνω να ξεκινήσετε την περιήγηση από τον εξωτερικό χώρο του μουσείου πριν μπείτε για να δείτε τις εκθέσεις. 

Γύρω από το Guggenheim δεν υπάρχει απλώς ένας εξωτερικός χώρος, υπάρχει ένα σκηνικό που ζει και αλλάζει μέσα στη μέρα. Το κτίριο, με τις καμπύλες του από τιτάνιο που φέραν από την Ρωσία και μάλιστα με πολύ χαμηλό κόστος, καθρεφτίζεται στις ρηχές δεξαμενές νερού που το περιβάλλουν, δίνοντάς του την ψευδαίσθηση πως επιπλέει πάνω στο ποτάμι. Κι έπειτα, ξαφνικά, καθώς πλησιάζει η ώρα, ο αέρας αρχίζει να γεμίζει καπνό ή καλύτερα θα έλεγα, με ομίχλη.

Πρόκειται για το έργο “Fog Sculpture #08025 (F.O.G.)” της Fujiko Nakaya, καλλιτέχνη από την Ιαπωνία που είναι γνωστή για τις εντυπωσιακές εγκαταστάσεις ομίχλης (fog sculptures) που συχνά τοποθετούνται σε δημόσιους χώρους και μουσεία.  Κάθε λίγες ώρες, μικροεκρήξεις νερού δημιουργούν ένα πυκνό, λευκό πέπλο που καλύπτει το μουσείο, σαν να το αγκαλιάζει η ίδια η ατμόσφαιρα. Για λίγα λεπτά, οι επισκέπτες βλέπουν το Guggenheim να χάνεται και να ξαναγεννιέται μέσα στον καπνό, ένα ονειρικό παιχνίδι ανάμεσα στο υλικό και το άυλο, το φως και τη σκιά.

Η εμπειρία είναι σχεδόν μαγική, μια υπενθύμιση ότι η τέχνη δεν περιορίζεται στους τοίχους, αλλά ξεχειλίζει έξω, στον αέρα και στο νερό.

Δίπλα στις δεξαμενές, βρίσκεται η επιβλητική αράχνη με τα λεπτά, μεταλλικά πόδια που υψώνονται 10 μέτρα πάνω από τους επισκέπτες. Είναι το έργο “Maman” της Louise Bourgeois, μίας από τις σημαντικότερες γλύπτριες του 20ού αιώνα.

Η Bourgeois δημιούργησε την “Μαμά” της ως φόρο τιμής στη μητέρα της, που υπήρξε υφάντρια, όπως η αράχνη που υφαίνει ιστούς, προστατεύει και επισκευάζει. Παρότι στην πρώτη ματιά προκαλεί δέος ή φόβο, η “Maman” είναι σύμβολο τρυφερότητας, δύναμης και δημιουργίας. Αν κοιτάξεις προσεκτικά, κάτω από την κοιλιά της κρέμονται σαγρέ αυγά από μάρμαρο, ένα ακόμη σύμβολο ζωής και φροντίδας.

Στη γυαλιστερή επιφάνειά της καθρεφτίζεται το κτίριο, οι άνθρωποι, ο ουρανός, η σκιά της απλώνεται πάνω στο νερό. Και καθώς περπατάς από κάτω της, νιώθεις πως δεν σε απειλεί αλλά ότι απλώς σε παρατηρεί, σαν μια σιωπηλή φύλακας της τέχνης.

Έξω από το μουσείο, δεσπόζει το επιβλητικό γλυπτό Tall Tree and The Eye του Βρετανού καλλιτέχνη Anish Kapoor. Αποτελούμενο από 73 γυαλιστερές σφαίρες από ανοξείδωτο ατσάλι, το έργο δημιουργεί μια εντυπωσιακή οπτική ψευδαίσθηση, καθώς οι σφαίρες αντανακλούν και διαθλούν το περιβάλλον γύρω τους, συμπεριλαμβανομένων του κτιρίου του μουσείου, του ποταμού Nervión και της γέφυρας La Salve. 

Το γλυπτό στέκει επιβλητικά μπροστά από την μια είσοδο του μουσείου, προσκαλώντας τους επισκέπτες να το παρατηρήσουν από διάφορες γωνίες, αποκαλύπτοντας συνεχώς νέες αντανακλάσεις και προοπτικές. Η γυαλιστερή επιφάνεια των σφαιρών δημιουργεί μια αίσθηση αέναης κίνησης και μεταμόρφωσης, ενσωματώνοντας το έργο αρμονικά στο σύγχρονο αστικό τοπίο του Μπιλμπάο.

Αν εισέλθεις από την κυρία είσοδο του μουσείου  κατεβαίνεις μια σκάλα 41 σκαλιών προς την είσοδο του. Δηλαδή, αντί να ανεβαίνεις οπως γίνεται συνήθως στα μουσεία, εδώ η είσοδος σε οδηγεί προς τα κάτω και αυτό δημιουργεί μια ιδιαίτερη εμπειρία, από την οποία ο επισκέπτης εισέρχεται στο μουσείο με μια κίνηση που θυμίζει να «καταδύεται» στο εσωτερικό. Εμείς προτιμήσαμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή την είσοδο, όταν τελειώσαμε την περιήγηση για την έξοδο μας από το μουσείο, έτσι από τα χαμηλά του μουσείου ανεβήκαμε στα σκαλιά για να συναντήσουμε το γλυπτό «Puppy» του Jeff Koons που λένε ότι «προσκαλεί τον επισκέπτη να κατέβει τα σκαλιά προς την είσοδο του μουσείου». 

Ο διάσημος Puppy του Jeff Koonseinai ένας τεράστιος σκύλος, ντυμένος με χιλιάδες πολύχρωμα λουλούδια, που έχει γίνει σύμβολο της πόλης και σημείο συνάντησης για ντόπιους και επισκέπτες. Αυτή τη φορά, όμως, το Puppy προς μεγάλη μας απογοήτευση, ήταν σκεπασμένος με σκαλωσιές επειδή  βρισκόταν σε φάση συντήρησης και αντικατάστασης των φυτών του, μια διαδικασία που πραγματοποιείται περιοδικά, ώστε να διατηρείται ζωντανό το εντυπωσιακό του περίβλημα ανάλογα με τις εποχές.

Λίγα ιστορικά στοιχεία για το τιτάνιο του μουσείου:

Όταν ο αρχιτέκτονας Frank Gehry σχεδίασε το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ, επέλεξε το τιτάνιο για την επένδυση του εξωτερικού κελύφους, ένα υλικό που θα προσέφερε ελαφρότητα, ανθεκτικότητα και τη χαρακτηριστική «μεταλλική λάμψη» που αλλάζει χρώμα ανάλογα με το φως.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, το τιτάνιο θεωρούνταν εξαιρετικά ακριβό υλικό. Ωστόσο, η Ρωσία βρισκόταν τότε σε οικονομική κρίση μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, και οι ρωσικές εταιρείες τιτανίου προσπαθούσαν να βρουν νέες αγορές. Έτσι, το μουσείο μπόρεσε να προμηθευτεί πάνω από 30.000 λεπτές πλάκες τιτανίου σε πολύ χαμηλό κόστος, σχεδόν στη μισή τιμή της αγοράς εκείνης της εποχής.

Στην ουσία, η χαμηλή τιμή οφειλόταν στη μαζική διαθεσιμότητα του υλικού στη μετασοβιετική Ρωσία, αλλά και στο γεγονός ότι το έργο παρουσίαζε για τους Ρώσους μια σπάνια ευκαιρία εξαγωγής και διεθνούς προβολής.

Ένα επιπλέον ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το τιτάνιο που χρησιμοποιήθηκε έχει ειδική επεξεργασία για να μην κρατάει τη βροχή,  έτσι, ακόμα και στο διαρκώς υγρό κλίμα του Μπιλμπάο, το κτήριο παραμένει πάντα λαμπερό, με τις καμπύλες του να αντανακλούν το φως με εντελώς διαφορετικό τρόπο ανάλογα με την ώρα της ημέρας.

Οι εκθέσεις και η εμπειρία

Το εσωτερικό του Guggenheim είναι ένας λαβύρινθος από φωτεινές αίθουσες, γέφυρες, ράμπες και εντυπωσιακά ανοίγματα. Στους τρεις ορόφους του φιλοξενούνται σύγχρονες και μοντέρνες εκθέσεις, με έργα του Andy Warhol, του Jeff Koons, του Mark Rothko, της Yayoi Kusama και άλλων καλλιτεχνών που διαμόρφωσαν τον 20ο και 21ο αιώνα. 

Παράλληλα, το μουσείο φιλοξενεί περιοδικές (προσωρινές) εκθέσεις που αλλάζουν αρκετές φορές τον χρόνο, παρουσιάζοντας έργα σύγχρονων καλλιτεχνών ή αφιερώματα σε σημαντικές προσωπικότητες της τέχνης, όπως οι Yayoi Kusama, Jean-Michel Basquiat, Kandinsky, Rothko κ.ά.

Αυτές οι εκθέσεις συχνά προέρχονται από τη συλλογή του Ίδρύματος Solomon R. Guggenheim ή από διεθνείς συνεργασίες, και αποτελούν τον κύριο λόγο που το μουσείο προσελκύει επαναλαμβανόμενους επισκέπτες ντόπιους αλλά και ξένους.

Στον πρώτο όροφο του ισογείου, βρίσκεται η μόνιμη έκθεση “The Matter of Time” του Richard Serra, ένα σύνολο γλυπτών από ατσάλι Corten, ένα υλικό που αλλάζει χρώμα με την πάροδο του χρόνου, σχηματίζουν μια σειρά από καμπύλες διαδρομές, άλλες σπειροειδείς, άλλες κυματοειδείς, που προσκαλούν τον επισκέπτη να περπατήσει ανάμεσά τους και να ζαλιστεί ελαφρώς. Όταν περπατάς στο εσωτερικό των έργων η αίσθηση προσανατολισμού αλλάζει συνεχώς ανάλογα με τη θέση και την κίνηση. Ολόκληρη η αίθουσα με τα εκθέματα της αποτελεί ίσως την πιο εντυπωσιακή και χαρακτηριστική εσωτερική εμπειρία του μουσείου. Δημιουργήθηκε ειδικά για τον χώρο του μουσείου το 2005 και εκτείνεται σε μήκος σχεδόν 130 μέτρων, καταλαμβάνοντας ολόκληρη την Αίθουσα ArcelorMittal, την μεγαλύτερη του συγκροτήματος.

Τα επτά τεράστια γλυπτά από ατσάλι Corten κατασκευάστηκαν στις ισπανικές εγκαταστάσεις της ArcelorMittal, κοντά στο Μπιλμπάο και μεταφέρθηκαν στο Μπιλμπάο με ειδικά φορτηγά.

 Επειδή κάθε κομμάτι ζυγίζει αρκετούς τόνους και έχει ύψος μέχρι και 4 μέτρα, η τοποθέτησή τους σύμφωνα με τον εκπληκτικό συνοδό μας Γιάννη Λυμτσιούλη (πολύ καλό γνώστη της Ισπανικής κουλτούρας, ιστορίας, μουσικής και γαστρονομίας) έγινε πριν ολοκληρωθεί η οροφή του μουσείου η οποία  στην συνέχεια κλείστηκε για την προστασία των έργων.

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ TIPS ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ 

Το μουσείο βρίσκεται στην παραποτάμια ζώνη του Abandoibarra, λίγα λεπτά με τα πόδια από το κέντρο του Μπιλμπάο. Μπορείς να φτάσεις με τα πόδια, με το τραμ (στάση Guggenheim), ή με λεωφορείο.
Οι ώρες λειτουργίας είναι 10:00 – 20:00, εκτός Τρίτης (όταν παραμένει κλειστό).

Το Μουσείο Guggenheim Μπιλμπάο εφαρμόζει δυναμική τιμολόγηση για τα εισιτήρια του, μια στρατηγική που προσαρμόζει τις τιμές ανάλογα με τη ζήτηση και την προσφορά, όπως ακριβώς συμβαίνει και στο χρηματιστήριο. Αυτό σημαίνει ότι οι τιμές μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την ώρα, την ημέρα ή την εποχή του χρόνου.

Τιμές Εισιτηρίων (2025)
Ενήλικες: 15 €
Φοιτητές (18–26 ετών): 7,5 €
Συνταξιούχοι (>65 ετών): 7,5 €
Παιδιά και νέοι κάτω των 18 ετών: Ελεύθερη είσοδος
Μέλη του μουσείου: Ελεύθερη είσοδος

Σημείωση: Οι τιμές ενδέχεται να διαφέρουν για ειδικές εκθέσεις ή περιόδους υψηλής ζήτησης.

Το μουσείο προσαρμόζει τις τιμές του για να ανταποκριθεί στις ανάγκες διαφορετικών επισκεπτών. Για παράδειγμα, οι τουρίστες που επισκέπτονται το μουσείο μία φορά ενδέχεται να πληρώσουν την πλήρη τιμή των 15 €, ενώ οι τακτικοί επισκέπτες ή οι κάτοικοι της περιοχής μπορούν να επωφεληθούν από μειωμένες τιμές ή ειδικές προσφορές. Επιπλέον, το μουσείο προσφέρει ευέλικτες επιλογές τιμολόγησης για ομάδες, οικογένειες και εκπαιδευτικά προγράμματα.

Προτάσεις για Χαμηλότερες Τιμές

Επισκεφτείτε το μουσείο τις τελευταίες ώρες λειτουργίας, σύμφωνα με πληροφορίες, την τελευταία ημέρα κάθε έκθεσης, από τις 4:00 μ.μ. έως τις 7:00 μ.μ., προσφέρεται έκπτωση 50% στην τιμή εισόδου.

Εξετάστε την αγορά εισιτηρίων μέσω τρίτων παρόχων: Ορισμένοι ιστότοποι προσφέρουν εισιτήρια με εκπτώσεις έως και 39%, όπως η πλατφόρμα Places to Go My Trip Online.

 
Αγοράστε εισιτήρια εκ των προτέρων αν σκέφτεστε να το επισκεφτείτε. Η προκράτηση εισιτηρίων μπορεί να σας εξασφαλίσει καλύτερες τιμές και να σας γλιτώσει από τις ουρές.

Ελέγξτε για ειδικές προσφορές ή εκπτώσεις, το μουσείο προσφέρει περιοδικές προσφορές και εκπτώσεις για συγκεκριμένες ομάδες επισκεπτών.

Εξετάστε την αγορά ετήσιας συνδρομής, η ετήσια συνδρομή μπορεί να είναι οικονομική για όσους σκοπεύουν να επισκεφτούν το μουσείο περισσότερες από μία φορές.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις τιμές εισόδου, τις προσφορές και τις ώρες λειτουργίας, επισκεφτείτε την επίσημη ιστοσελίδα του μουσείου: www.guggenheim-bilbao.eus

Ελπίζω αυτές οι πληροφορίες να σε βοηθήσουν να προγραμματίσεις την επίσκεψή σου στο Μουσείο Guggenheim Μπιλμπάο με τον πιο οικονομικό τρόπο!

 Το Guggenheim Bilbao υψώνεται στην καρδιά της πόλης Bilbao, στη βορειοανατολική Ισπανία, στην αυτόνομη κοινότητα των Βάσκων, προσκαλώντας επισκέπτες από όλο τον κόσμο να ζήσουν την τέχνη σε έναν χώρο μοναδικής αρχιτεκτονικής. (Avenida Abandoibarra, 2 – 48009 Bilbao)

Πριν εγκαταλείψεις το Μουσείο μην παραλείψεις να ανέβεις στη γέφυρα La Salve, ακριβώς πίσω από το μουσείο, για να απολαύσεις την πιο εντυπωσιακή θέα, εκεί όπου το κόκκινο τόξο πλαισιώνει το τιτάνιο του Gehry, δημιουργώντας ένα φόντο που μοιάζει βγαλμένο από όνειρο.

Σύμφωνα με πληροφορίες περισσότερα από ένα εκατομμύριο επισκέπτες περνούν κάθε χρόνο τις πόρτες του Guggenheim, αποδεικνύοντας πως η τέχνη έχει τη δύναμη να αλλάζει τη μοίρα μιας πόλης. Το Μπιλμπάο, άλλοτε βιομηχανικό και γκρίζο, είναι σήμερα φωτεινό, δημιουργικό, διεθνές.
Και όλο αυτό ξεκίνησε από ένα όραμα, μια τόλμη και ένα μουσείο που τόλμησε να γίνει κόσμημα του μέλλοντος.

Στο Guggenheim Bilbao, το κτίριο και η τέχνη γίνονται ένα. Οι καμπύλες του Gehry και οι αίθουσες γεμάτες έργα δημιουργούν μια εμπειρία που σε παρασύρει, σε ξαφνιάζει και σε αφήνει να δεις την τέχνη με νέα μάτια. Θεωρώ ότι πρέπει και ΕΣΥ να του δώσεις μια ευκαιρία γιατί το αξιζει!