ΒΟΛΤΕΣ ΣΤΑ ΔΑΙΔΑΛΩΔΗ ΣΤΕΝΑ ΤΗΣ ΔΑΜΑΣΚΟΥ - ΕΒΡΑΙΚΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ

0 Comments


Στην παλιά πόλη της Δαμασκού, κατά την διάρκεια της εξερεύνησης μας στην Εβραίική συνοικία με τα κλειστά σπίτια, αφού οι περισσότεροι Εβραίοι τα εγκατέλειψαν πολύ πριν τον πόλεμο, πίσω από μια μισόκλειστη πόρτα διακρίναμε μια υπέροχη αυλή με ένα υπέροχο σιντριβάνι και πολλά έργα τέχνης.



ΓΚΑΛΕΡΙ ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΑΛΙ 


Ναι βρισκόμασταν στην Γκαλερί του Μουσταφά Αλί του μεγαλύτερου και πιο γνωστού γλύπτη της Συρίας. Ενός καλλιτέχνη με πολλές διακρίσεις και σημαντικό έργο.




66 χρόνων ο Μουσταφά Αλί σήμερα (γεννήθηκε το 1956 στην Λαττάκεια της Συρίας) έχει δημιουργήσει γλυπτά από σφυρηλατημένο μέταλλο, από ξύλο και μάρμαρο. Πολλά από αυτά βρίσκονται σε ιδιωτικές αλλά και δημόσιες συλλογές, ενώ κάποια βρίσκονται στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Δαμάσκου, στην Εθνική Πινακοθήκη στο Αμμάν της Ιορδανίας, στο Μουσείο Sharjah-Βασιλικό Παλάτι της Μαδρίτης και το Institut du Monde Arabe στο Παρίσι.

Είναι επίσης ο άνθρωπος που οραματίστηκε και έκανε πράξη τα σχέδια του, ώστε η εγκαταλειμμένη εβραίικη συνοικία να ζωντανέψει να γυρίσουν πίσω άνθρωποι ανοίγοντας τα υπέροχα δαμασκηνά αρχοντικά, ως ξενοδοχεία, να έρθουν καλλιτέχνες και να ανοίξουν τα εργαστήρια τους και να αρχίσει ο ντόπιος κόσμος αλλά και οι επισκέπτες να μαζεύονται πάλι εδώ.


Το σπίτι του Μουσταφά Αλί, είναι ηλικίας 500 ετών και αγοράστηκε από τον καλλιτέχνη το 2004 και από τότε λειτουργεί σαν γκαλερί και είναι ανοιχτό στο κοινό.
Ενας χωρος ιδιαίτερος, δαμασκηνής αρχιτεκτονικής που κρύβει τόσα πολλά πίσω από τους ψηλούς τείχους που μόνο αν περάσεις το κατώφλι της πόρτας του, θα ανακαλύψεις.
Ένα σιντριβάνι στο κέντρο της αυλής, που συναντάς στους περισσότερους κήπους των δαμασκηνών κτισμάτων και δεν έχει μόνο διακοσμητικό σκοπό αλλά και πρακτικό, αφού το νερό δροσίζει τον χώρο, τα υπέροχα γεωμετρικά πλακίδια, τα οπωροφόρα δένδρα με τους καρπούς και τα λουλούδια και αναμεσά τους τα έργα τέχνης, δια χειρός Αλι Μουσταφά κάνουν το περιβάλλον μαγικό.


Δεν είχαμε την τύχη να συναντήσουμε τον καλλιτέχνη, έλειπε, όμως η υπεύθυνη της γκαλερί μας ξενάγησε στους χώρους και άνοιξε ειδικά για εμάς το δωμάτιο του καλλιτέχνη που χρησιμοποιεί και ως εργαστήρι όταν βρίσκεται εδώ. ΄Ενας ακατάστατος χωρος με τόσα πολλά αντικείμενα που θα χαρακτήριζα ως ένα μικρό μουσείο απλώθηκε μπροστά μας και δεν ήξερα τι να πρωτοθαυμάσω.


Κάπου εκεί η φωτογραφία του καλλιτέχνη Μουσταφά Αλί, σε πιο νεαρή ηλικία συμπλήρωσε την απορία μου για το πως να μοιάζει ο καλλιτέχνης. ΄Ενας γενειοφόρος άνδρας με έντονα καστανά μάτια είναι αυτός ο ονειροπόλος και ασύχαστος άνθρωπος που έδωσε ζωή στην εβραίικη γειτονιά, με το εργαστήριο του, τις εκθέσεις του, τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, τα καλέσματα σε καλλιτέχνες και φίλους και έτσι σήμερα μπόρεσα και εγώ να βρεθώ εδώ, να θαυμάσω και να γνωρίσω το έργο του.




ΛΙΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ

Οι Σύροι Εβραίοι είναι δυο κατηγοριών, αυτούς που είχαν καταγωγή από εκείνους που κατοικούσαν στη Συρία από τα πρώτα χρόνια και τους Σεφαραδίτες που κατέφυγαν στη Συρία μετά την εκδίωξη των Εβραίων από την Ισπανία το 1492.

Υπήρχαν μεγάλες εβραϊκές κοινότητες στο Χαλέπι «Εβραίοι Χαλαμπί», τη Δαμασκό «Εβραίοι Σάμι» και στο Καμισλί στα τουρκικά σύνορα κοντά στη Νουσαϊμπίν για αιώνες. Στις αρχές του 20ου αιώνα, ένα μεγάλο ποσοστό Σύριων Εβραίων μετανάστευσε στην Παλαιστίνη, τις ΗΠΑ και τη Λατινική Αμερική. Οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους Εβραίους έφυγαν μετά το 1973, μετά από μεγάλες προσπάθειες για την φυγάδευση τους από την Judy Feld Carr.

Η Judith Feld Carr, (γεννημένη το 1938) είναι Καναδή μουσικολόγος και ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα, γνωστή για το ότι απελευθέρωσε κρυφά χιλιάδες Εβραίους (περίπου 3.228 Εβραίους) από τη Συρία σε μια περίοδο διάρκειας 28 ετών. Η μετανάστευση των Εβραίων εκτός χώρας επιτράπηκε επίσημα το 1992. Ο μεγαλύτερος αριθμός Εβραίων συριακής καταγωγής ζει στο Ισραήλ και υπολογίζεται ότι ανέρχεται σε 80.000. Εκτός Ισραήλ, η μεγαλύτερη συριακή εβραϊκή κοινότητα βρίσκεται στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης και υπολογίζεται σε 75.000 άτομα. Υπάρχουν μικρότερες κοινότητες αλλού στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Λατινική Αμερική.

Μετά τον συριακό εμφύλιο πόλεμο και την άνοδο του ISIS, η πλειοψηφία των εναπομεινάντων Εβραίων της Συρίας έχουν καταφύγει στο Ισραήλ. Από τον Ιούνιο του 2020 δεν υπάρχουν γνωστοί Εβραίοι που να παραμένουν στη χώρα.

Μην με ρωτήσετε τι απέγιναν τα σπίτια και οι περιουσίες των Εβραίων της Συρίας που τα εγκατέλειψαν, δεν κατάφερα να μάθω πληροφορίες. Ίσως κάποια πουλήθηκαν πριν εγκαταλείψουν την χώρα οι ιδιοκτήτες τους, κάποια άλλα παραμένουν κλειστά ακόμη. Σας παραπέμπω απλά σε ανάλογα περιστατικά πχ του διωγμού των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στο Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, τα σπίτια εγκαταλείφθηκαν αφού δηλωθήκαν τα περιουσιακά στοιχεία (κινητά και ακίνητα) στο δημόσιο, με σκοπό όταν οι ιδιοκτήτες επιστέψουν να τους επιστραφούν. Στην συνέχεια κάποια λεηλατηθήκαν ενώ κάποια δεν επεστράφησαν ποτέ στους ιδιοκτήτες τους, που είχαν την τύχη να επιστέψουν στην Ελλάδα μετά τον πόλεμο. από τους μετέπειτα κάτοχους που εγκαταστάθηκαν σ αυτά.


Στη Δαμασκό, στην εβραϊκή γειτονιά βλέπεις ερημωμένα σοκάκια, σπίτια με ερμητικά κλειστά παράθυρα και πόρτες, σπίτια που καταστρέφονται με το πέρασμα του χρόνου. Και φυσικά κανείς δεν γνωρίζει αν οι ιδιόκτητες τους επιστρέψουν ποτέ για να τα διεκδικήσουν.
Εσυ απλά μπορείς να φανταστείς τι κρύβεται πίσω από τις κλειστές πόρτες, τους πανύψηλους τοίχους που περικλείουν τις εσωτερικές αυλές και τα δωμάτια τριγύρω. Να ακούσεις γέλια και φωνές από τους ιδιοκτήτες, τα παιδιά τους να παίζουν γύρω από τα σιντριβάνια ή απλά να φανταστείς πως περνούσαν τις όμορφες μέρες τους πριν τα εγκαταλείψουν για να μεταναστέψουν. 

Σε κάποια σπίτια υπάρχουν αναμνηστικές πλακέτες με τα ονόματα των Εβραίων ιδιοκτητών. 


Στα σοκάκια που περπατήσαμε δεν είδαμε σημαντικές ζημίες λόγω του πολέμου, όμως μας συγκίνησαν οι φωτογραφίες κάποιων Σύριων στρατιωτών που σκοτωθήκαν  και  συνηθίζουν να κρεμούν πάνω από τις πόρτες, εξωτερικά των σπιτιών τους.

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ Τalisman Hotel

 
Χαρακτηριστικό δείγμα ενός Εβραίικου κτισίματος που ανακατασκευάστηκε και λειτουργεί σαν boutique hotel είναι το Τalisman Hotel στην οδό Al Ameen Street, Damascus, Syria, στο οποίο μπορείτε να μείνετε ή να επισκεφτείτε.

Το Talisman Al-Ameen Hotel είναι ένα ξενοδοχείο 5 αστέρων που βρίσκεται στην περιοχή Al-Amin στην Παλιά Πόλη της Δαμασκού. Το ξενοδοχείο διαθέτει 17 δωμάτια και σουίτες. Οι ανέσεις των δωματίων περιλαμβάνουν μπάνιο, internet και δορυφορική τηλεόραση. Το ξενοδοχείο διαθέτει επίσης εστιατόρια, μπαρ και πισίνα.  Ενας υπέροχος χώρος σε μια ήσυχη γειτονιά. Ο ιδιοκτήτης του ευγενέστατος ανέλαβε να μας ξεναγήσει στους χώρους του ξενοδοχείου, να μας καλωσορίσει στην Συρία και να μας πει και την μικρή του ιστορία χωρίς όμως πολλές λεπτομέρειες, για τον αδελφό του που ενώ ήρθε και στην Ελλάδα έχει χρόνια να μάθει νέα του.



Ίσως σήμερα ξεφεύγαμε λίγο από τα τουριστικά μονοπάτια, αλλά έτσι είναι η παρέα μας και μπαίνοντας στα δαιδαλώδη στενά της Δαμασκού πάντα με την συνοδεία του τοπικού guide μας Rami και τους συχνούς ελέγχους των στρατιωτών στα πολλά check points που συναντήσαμε, διαπιστώσαμε ότι σε κάποια σημεία απαγορεύονταν η είσοδος μας στα στενά ακόμη και η φωτογράφηση, πάντα για λόγους ασφαλείας που φυσικά έπρεπε να ακολουθήσουμε για να μην μπούμε σε περιπέτειες.

TRIPS AND DREAMS

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου